piątek, 17 stycznia 2014

Kaki

Dojrzewający owoc Hurmy wschodniej  Diospyros kaki
zdjęcie: Forrest and Kim Starr, za: http://www.starrenvironmental.com/images/image/?q=060916-8874&o=plants CC
Kaki to egzotyczny owoc, który możemy spotkać w sklepach także pod nazwą persymona, hurma czy sharon. Jest to owoc drzewa z gatunku hurma wschodnia Diospyros kaki należącego do rodzaju hurma liczącego kilkaset gatunków roślin, z czego część posiada jadalne owoce. W Polsce jak dotąd udało mi się spotkać jedynie owoce właśnie hurmy wschodniej, czyli kaki. Zważywszy jednak, że jeszcze kilka lat temu był to u nas owoc nie do kupienia, a od jakiegoś czasu można go spotkać w naprawdę dużych ilościach nawet w małych sklepach jest nadzieja, że niedługo będzie można też kupić owoce jego bliższych i dalszych krewnych z rodzaju hurma. Mówię nadzieja, bo kaki to jedne z najsmaczniejszych owoców z jakimi do tej pory miałem do czynienia. Łacińska nazwa diospyros wywodzi się z greki i pochodzi od słów Dios (διός) i pyros (πυρος) oznaczających ogień Zeusa - tym mianem Grecy określali owoce miejscowej hurmy kaukaskiej, choć te są mniej smaczne od hurmy wschodniej i nie nadają się do spożycia na surowo.
Hurma wschodnia jest dość niskim drzewem dorastającym do ok. 12 metrów wysokości pochodzącym z obszaru Chin, skąd w VIII wieku została ze względu na swoje owoce sprowadzona na wyspy japońskie, a później do ciepłych obszarów obu Ameryk i Europy (do Stanów Zjednoczonych w 1870 roku). Nie mniej do dziś dnia zdecydowana większość owoców, bo ponad 90% produkowana jest w Chinach. Liście podłużne, z lekko zaostrzonym końcem, od wierzchu błyszczące, od spodu młode owłosione, z czasem owłosienie pozostaje jedynie w okolicach nerwów liściowych. Kwiaty są dość nieduże, osobno męskie, osobno żeńskie, choć zdarzają się także obupłciowe. Niektóre odmiany wytwarzają bezpestkowe owoce także w drodze partenokarpii - czyli bez zapłodnienia kwiatów.